De gebiedsontwikkeling staat voor een enorme uitdaging. De komende jaren moeten er veel extra woningen worden gebouwd (900.000 in 2030) in een ongekend tempo. Daarnaast gaat de nieuwe omgevingswet in waarvan het moeilijk inschatten is welk effect dit op bouwtempo heeft, hebben we te maken met netcongestie, klimaatproblemen zoals hittestress, etc. En dan is daar ook nog de impact van de bovengrondse ontwikkeling op de ondergrond. Hoe komen we uit deze enorme puzzel?

Bij het (her)ontwikkelen van steden spelen grote belangen. De vraag is groot, maar niet tegen elke prijs is realisatie mogelijk. De plannen van Hugo de Jonge waarin hij tracht meer huurwoningen voor de middenklasse beschikbaar te krijgen zorgen ook nog voor een noodzakelijke herberekening voor investeerders om hun businesscase sluitend te krijgen. Om een ontwikkeling op gang te krijgen moeten er voldoende prikkels zijn om te starten. Dat betekent in mijn optiek ook dat je als gemeente moet durven stappen te zetten.

Ten aanzien van de ondergronds infra is dat zeker noodzakelijk. Door de enorme vraag naar elektriciteit loopt het net vol. In Almere worden er geen nieuwe grootverbruik aansluitingen meer afgegeven. En die heb je nu net nodig in geval van een woontoren met 350 woningen. Een andere uitdaging is de kabels en leidingen. Hoe creëren we ruimte in de spaghetti om én nieuwe leidingen te leggen en bestaande te handhaven? Een duurzame oplossing, met ruimte voor flexibiliteit is een absolute noodzaak voor het vinden van ruimte voor bomen en ander groen. Tenminste als we de temperatuur in de steden enigszins binnen de perken willen houden. Dubbel ruimtegebruik is dus een noodzaak.

Dit alles vraagt veel van nutsbeheerders, ontwikkelaars en ontwerpers. Het vraag denken in oplossingen die niet voorhanden zijn of vraagt ideeën te opperen die niet standaard zijn en niet in de bestaande toolbox vallen.

Hoe nu verder?

De oplossing zit in het bij elkaar brengen van belangen en informatie. Elke partij heeft daarin zijn eigen belang en speelt zijn rol. De bestaande situatie in beeld brengen geeft inzicht in wat er is. De nieuwe ontwikkelingen in het gebied kunnen schematisch in beeld gebracht worden. Van waar komen de primaire tracés? Is opschalen nodig voor de eerste ontwikkeling en welke ontwikkelingen volgen? Betekent dat de kabel of leiding misschien een extra capaciteit moet krijgen? Is het mogelijk een nieuw tracé aan te leggen dat als een soort snelweg kan functioneren? Is het flexibel in te richten en biedt het ruimte voor bijvoorbeeld stadsverwarming of leidingen voor een gebieds-WKO.

Ondergrond en bovengrond komt samen bij het vinden van antwoorden. Immers, waar een leiding ligt past geen wadi, geen boom of geen groenstrook. In mijn optiek moeten we eerst de rommel opruimen alvorens nieuwe gebieden te kunnen voorzien van alle noodzakelijke aansluitingen. Dat vraagt een geheel ander aanpak.